โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) สามารถส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยในการเกิดปัญหาด้านการสื่อสาร เช่นปัญหาด้านภาษาและการพูด หรือที่เรียกว่าภาวะเสียการสื่อความ (Aphasia) โดยจะมีระดับอาการหลายระดับตั้งแต่พูดไม่ได้ นึกคำไม่ออก ฟังคำพูดไม่เข้าใจ พูดตามไม่ได้ ปัญหาเหล่านี้ส่งผลให้ผู้ป่วยไม่สามารถสื่อสารได้ตามปกติ
หลักการสื่อสารกับผู้ป่วยที่มีปัญหาเสียการสื่อความ
- พูดคำที่สั้น กระชับ เข้าใจง่าย
- ใช้คำถามใช่ ไม่ใช่ หรือให้ตัวเลือกในการตอบ
- ใช้ภาษากายหรือท่าทางในการสื่อสาร
- ใช้สื่อเพื่อการสื่อสาร เช่น การอ่าน การเขียน การใช้รูปภาพ
- ผู้ดูแลต้องมีความอดทนและให้กำลังใจ โดยผู้ป่วยควรได้รับการกระตุ้นการสื่อสารจากคนรอบข้างเพื่อให้ได้ประสิทธิภาพในการฟื้นฟู
วิธีการกระตุ้นภาษา การพูดเบื้องต้น
- การร้องเพลงที่ชอบ
- นับวันในสัปดาห์
- กิจกรรมนึกคำ เช่น ชื่อสัตว์ สิ่งของรอบตัว เพื่อกระตุ้นการนึกคำ
- ฝึกทำตามคำสั่งง่ายๆ สำหรับผู้ป่วยที่มีปัญหาการฟังหรือเข้าใจการพูด
- การฝึกบริการอวัยวะในการพูด เช่น การเปาะปาก เดาะลิ้น แลบลิ้นซ้ายขวา การออกเสียงสระหรือพยัญชนะ สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะอ่อนแรงของกล้ามเนื้อที่ใช้ในการพูดและมีปัญหาการกลืน
ข้อควรระวัง
อย่าบังคับให้พูด ถ้าผู้ป่วยเครียด
ควรให้กำลังใจ ไม่ล้อเลียน
อาการพูดไม่ชัดหรือไม่เข้าใจคำสั่งต้องเฝ้าระวัง เพราะอาจบ่งถึง สมองเสื่อม หรือ โรคทางสมองอื่นๆ
